ماجرای موسسه خیریه پوششی که از ایرانیان کلاهبرداری می‌کرد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی شبکه مستند، مجموعه مستند «خیریه اشرف» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی مجید تفرشی، تاریخ نگار و سندپژوه ایرانی با موضوع واکاوی زوایای پنهان ابعاد مالی و پولی سازمان مجاهدین خلق و موسسات آشکار و پنهان پوششی، اقماری و تابعه آن روانه آنتن شبکه مستند شده است.

تفرشی درباره سوژه اصلی این فیلم گفت: حدود ۳ سال و نیم پیش، اسنادی در آرشیو ملی بریتانیا آزاد شد که نزدیک به ۶ هزار برگ بود. این مجموعه، اسناد مربوط به دوایر مختلف رسمی و دولتی آن کشور بود که در موسسه «چریتی کامیشن» نگهداری می‌شد. این موسسه یکی از نهادهای مردم‌نهاد و ناظر بر موسسات خیریه در انگلیس است که با دولت نیز ارتباط دارد. آزادسازی این اسناد بر اساس تلاش های حقوقی بر مبنای قانون دسترسی به اطلاعات صورت گرفت.

وی افزود: در بخشی از این اسناد ۶ هزار برگی، با اسناد مربوط به موسسه خیریه‌ای به نام «ایران اید» (Iran Aid) روبه‌رو شدم. در ظاهر، این موسسه فعالیت مستقلی داشت و تلاش می‌کرد به کودکان و خانواده‌های بی‌بضاعت در ایران و مناطق مرزی ایران کمک کند اما بعد از تحقیقات فراوان مشخص شد که این موسسه خیریه، پوشالی و محلی برای کلاهبرداری و انتقال پول از اروپا به عراق و برعکس است. در حقیقت، این موسسه، پوششی برای شورای ملی مقاومت و سازمان مجاهدین خلق بود.

تفرشی با اشاره به ابعاد دیگری از کلاهبرداری سازمان مجاهدین گفت: با کامل شدن تحقیقات خود درباره این پرونده، کاملاً متوجه شدیم که فعالیت این موسسه غیرقانونی و تحت حمایت سازمان موسوم به مجاهدین خلق بوده است. البته فقط بر آن موسسه خیریه متمرکز نبودیم و سراغ فعالیت‌های دیگری رفتیم که در پوشش این خیریه انجام می‌شده است. از جمله این اتفاقات می‌توان به انتقال پول سهم سازمان مجاهدین از نفت عراق دوران حکومت بعثی اشاره کرد که به دستور شخص صدام حسین پرداخت می‌شده است. همانطور که می‌دانید سازمان مجاهدین کوپن نفت از کشور عراق داشت و در دوره‌ای طولانی، پول بسیار زیادی از این راه به دست آورد. شاید بتوان گفت که این سازمان صدها برابر بیشتر از دیگر اپوزسیون‌ها درآمد از سوی دشمنان ایران داشته است.

محقق و سازنده مستند پژوهش محور «خیریه اشرف» با اشاره به اینکه این مستند روایتی در بازه زمانی دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی است، گفت: جالب است بدانید که آنها در ابتدای فعالیت خود به بهانه کمک به خانواده‌های بی‌بضاعت در ایران از اروپایی‌ها پول‌های هنگفتی می‌گرفتند، اما آرام آرام شیوه‌های کلاهبرداری آنان توسعه پیدا کرد و سراغ منابع بیشتر و دیگری رفتند. البته هنوز هم شیوه‌های کلاهبرداری آنان با موسساتی با نام‌های جدید در اروپا و دیگر کشورها ادامه دارد.

این تاریخ‌نگار با اشاره به ایده شکل‌گیری ساخت این مستند افزود: موضوع مهمی که باید اشاره کنم این است که تاکنون درباره جنبه‌های تروریستی و ایدئولوژیک آن سازمان کارهای زیادی ساخته شده اما درباره مسائل مالی و واکاوی فسادهایی که در این حوزه رخ داده کار جدی نشده است. مستند ما از نظر محتوایی، جدید، بکر و کاملاً قابل دفاع است و از نظر فنی نیز تلاش کردیم مستند خوبی را به مخاطبان ارائه بدهیم. با این حال به نظرم باید ساخت این مستند را ادامه داد، چرا که هنوز هم اسناد زیادی داریم و آدم‌های زیادی به ما متصل شده‌اند که حرف‌های ناگفته زیادی دارند.

تفرشی درباره روند تولید این مجموعه مستند توضیح داد: از ژوئن سال ۲۰۱۹، ساخت مستند درباره این موسسه و فعالیت‌هایش را آغاز کردم. در ابتدا قرار بود ۳ قسمت باشد اما به دلیل حجم اطلاعات به ۶ قسمت و در نهایت به ۱۲ قسمت هر کدام حدود ۳۰ دقیقه‌ای رساندیم. هر چند به سادگی با بسط مطالب امکان دو برابر کردن کار وجود داشت ولی بنای ما بر ایجاز و فشردگی مطالب بود در کنار نمایش آن مجموعه اسناد، با نزدیک به ۲۰ نفر نیز گفتگو کردیم. عمده آنان از اعضای سابق سازمان مجاهدین خلق و از دست‌اندکاران این فعالیتند. هم‌چنین تعدادی از آنان محققان و روزنامه‌نگارانی از کشورهای مختلف هستند که تحقیقاتی در زمینه پولشویی و فسادهای مالی سازمان مجاهدین خلق داشته‌اند.

این کارگردان درباره فرم روایی این مستند نیز گفت: ساخت این مستند سه سال و نیم زمان برد که نیمی از آن صرف تحقیق و پژوهش و نگارش و نیمی دیگر صرف تولید شد. با توجه به بکر و انحصاری بودن منابع، این مستند بر مبنای تحقیقات مستند و اسناد تازه یاب استوار است. این مجموعه یک راوی و محقق جستجوگر دارد که طبعاً خود من آن را انجام می‌دهم. علاوه براین، گفتگوهایی داریم که توسط خود من انجام شده است. از تصاویر آرشیوی نیز استفاده کردیم. تقریباً همه اسنادی که در این فیلم منتشر شده سابقا محرمانه و تازه آزاد شده بوده است.

«خیریه اشرف» شنبه تا پنجشنبه ساعت ۲۰ از شبکه مستند پخش می شود و تکرارش رو بعد ساعت ۱۰ است.